W najnowszym badaniu naukowym przedstawiono interesujące wyniki dotyczące interakcji między flutykazonem, stosowanym w leczeniu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (COPD), a lekami antyretrowirusowymi zawierającymi kobicystat. Badanie to dostarcza nowych informacji na temat potencjalnego ryzyka niewydolności nadnerczy, które może wystąpić w wyniku tych interakcji, co jest istotne zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów z HIV.
Przypadek pacjenta z hipotonią ortostatyczną
Opisano przypadek 72-letniego mężczyzny, który zgłosił się do szpitala z powodu dwutygodniowej historii niskiego ciśnienia krwi, zawrotów głowy i osłabienia mięśni. Pacjent cierpiał na HIV, lipodystrofię, neuropatię obwodową, COPD, niedawny udar, nawracającą zakrzepicę żył głębokich, nadciśnienie tętnicze oraz zatrzymanie moczu. Jego rozległa farmakoterapia obejmowała m.in. elvitegravir–kobicystat–emtrycytabinę–tenofowir alafenamid oraz flutykazon–vilanterol.
Diagnoza i leczenie
Początkowo objawy pacjenta przypisano niskiej podaży doustnej oraz zwiększonej terapii przeciwnadciśnieniowej. Jednak dalsze badania wykazały, że pacjent cierpi na niewydolność nadnerczy spowodowaną interakcją kobicystatu z flutykazonem. Leczenie obejmowało zastąpienie flutykazonu alternatywnymi lekami, takimi jak beklometazon, oraz modyfikację terapii antyretrowirusowej.
Wyniki badania
Badanie wykazało, że stosowanie kobicystatu, silnego inhibitora CYP3A4, zwiększa ekspozycję systemową na flutykazon, co prowadzi do obniżenia poziomu kortyzolu we krwi. Skutkuje to objawami niewydolności nadnerczy i zespołu Cushinga. W przypadku omawianego pacjenta, nagłe zaprzestanie przyjmowania leków ujawniło niewydolność nadnerczy, która była maskowana przez długotrwałe stosowanie flutykazonu.
Zalecenia dla praktyki klinicznej
W świetle tych wyników zaleca się unikanie stosowania flutykazonu u pacjentów przyjmujących kobicystat. W przypadku konieczności stosowania kortykosteroidów wziewnych, zaleca się wybór takich leków jak beklometazon, które mają mniejszy wpływ na oś podwzgórze-przysadka-nadnercza. Ponadto, zmiana terapii antyretrowirusowej na mniej interaktywne schematy, takie jak dolutegrawir, może być rozważana, jeśli nie ma przeciwwskazań związanych z opornością lub działaniami niepożądanymi.
Dyskusja
Badanie to podkreśla znaczenie monitorowania interakcji lekowych u pacjentów z HIV, szczególnie tych przyjmujących złożone schematy terapeutyczne. Zwiększona świadomość takich interakcji może pomóc w zapobieganiu poważnym skutkom ubocznym, takim jak niewydolność nadnerczy. Ponadto, konsultacje z farmaceutami lub specjalistami w dziedzinie HIV są zalecane w celu zapewnienia bezpiecznego i skutecznego zarządzania terapią.
W miarę jak długość życia pacjentów z HIV wzrasta dzięki postępom w terapii antyretrowirusowej, rośnie również ryzyko wystąpienia współistniejących chorób związanych z wiekiem i polipragmazji. Dlatego ważne jest, aby lekarze zachowali czujność w odniesieniu do interakcji lekowych związanych z terapią antyretrowirusową i unikali tzw. “zmęczenia alertami”.
Podsumowanie
Wyniki badania dostarczają istotnych informacji na temat interakcji między flutykazonem a kobicystatem, co ma kluczowe znaczenie dla praktyki klinicznej. Świadomość potencjalnych zagrożeń związanych z tą kombinacją leków może przyczynić się do poprawy bezpieczeństwa pacjentów oraz optymalizacji strategii terapeutycznych w leczeniu HIV i COPD.
Bibliografia
Dienes Serena, Nunn Robert and Lai Alison. Orthostatic hypotension in a patient with HIV: uncovering adrenal insufficiency from fluticasone–cobicistat interactions. CMAJ : Canadian Medical Association Journal 2024, 196(40), E1341-E1344. DOI: https://doi.org/10.1503/cmaj.240796.
