Sztuczna inteligencja w leczeniu zapalenia zatok z polipami nosa

Czy sztuczna inteligencja zmienia podejście do CRSwNP?

Badanie konsensusowe z wykorzystaniem platformy opartej na sztucznej inteligencji zostało przeprowadzone w celu opracowania standardowych zaleceń dotyczących stosowania flutykazonu propionianu (FP) w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami nosa (CRSwNP). W badaniu uczestniczyło 20 włoskich ekspertów otolaryngologów specjalizujących się w leczeniu CRSwNP.

Przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa lub bez (CRSwNP i CRSsNP) jest zespołem zapalnym dotykającym jam nosowych i zatok przynosowych. Charakteryzuje się uporczywymi objawami takimi jak przekrwienie lub niedrożność nosa, wyciek z nosa lub wydzielina zanosowa, ból lub ucisk twarzy oraz zmniejszone lub utracone poczucie zapachu (hiposmia lub anosmia). U pacjentów z CRSwNP obecność obustronnych polipów jest zwykle zlokalizowana w kompleksie ujściowo-przewodowym, przyczyniając się do niedrożności i pogorszenia obrazu klinicznego.

Jakie innowacje wprowadzają narzędzia AI w otolaryngologii?

Grupa ekspertów oceniała 13 stwierdzeń dotyczących różnych aspektów zarządzania CRSwNP, w tym diagnostyki, stosowania miejscowych i ogólnoustrojowych kortykosteroidów, wskazań do leków biologicznych oraz leczenia chirurgicznego. Proces konsensusu przeprowadzono za pomocą platformy Butterfly Decisions, która wykorzystuje zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji do wspomagania procesów decyzyjnych, minimalizując wpływ autorytetu i zapewniając obiektywność ocen.

Platforma umożliwiała ekspertom wyrażenie binarnej opinii (zgoda/brak zgody), wskazanie poziomu pewności w skali od 0 do 100, wprowadzenie komentarzy tekstowych oraz dołączenie odniesień naukowych. System analizował odpowiedzi, obliczając Wskaźnik Pewności (CertI) oraz Wskaźnik Sprzeczności (ContrI). Stwierdzenia z ContrI powyżej 30% były oznaczane jako kontrowersyjne i poddawane automatycznemu procesowi rewizji.

Architektura platformy Butterfly Decisions opierała się na własnym systemie Monarch, który integrował technologie generatywnej sztucznej inteligencji z modelami uczenia maszynowego nadzorowanego i nienadzorowanego. Platforma analizowała komentarze tekstowe za pomocą podejścia semantycznego opartego na modelach osadzania neuronowego, identyfikując spójne zestawy podobnych uwag i obszary powtarzających się niezgodności.

W jaki sposób FP rewolucjonizuje leczenie zatok przynosowych?

Wyniki badania wykazały, że flutykazon propionian, dzięki wysokiej rozpuszczalności w tłuszczach, zapewnia skuteczne wchłanianie przez błonę śluzową nosa przy minimalnej absorpcji ogólnoustrojowej. Czyni to FP bezpiecznym i skutecznym lekiem w długoterminowym leczeniu polipów nosa i przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Eksperci osiągnęli 100% zgodności w tej kwestii, z wysokim stopniem pewności (94,65%).

Konsensus potwierdził również, że dzięki niskiej biodostępności ogólnoustrojowej związanej ze stosowaniem miejscowego flutykazonu, ryzyko działań niepożądanych u pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem i jaskrą jest znacząco niskie. Jednak eksperci podkreślili potrzebę monitorowania ciśnienia śródgałkowego u pacjentów z jaskrą.

FP wiąże się z receptorami glukokortykoidowymi w komórkach błony śluzowej nosa, hamując uwalnianie mediatorów zapalnych, takich jak cytokiny i leukotrieny, znacząco zmniejszając stan zapalny i zapewniając odpowiednią kontrolę objawów. Badania wykazały, że krople donosowe FP w porównaniu z aerozolem donosowym wywierały największy wpływ na zmniejszenie rozmiaru polipów nosa i poprawę objawów.

Skuteczność leczenia FP zależy znacząco od metody aplikacji. Techniki takie jak Micro Aerosol Delivery (MAD), płukanie nosa i wysokoobjętościowe irygacje nosowe wpływają na wchłanianie i dystrybucję leku. Większość ekspertów podkreśliła znaczenie technik aplikacji dla maksymalizacji skuteczności leku.

Stosowanie FP po operacji endoskopowej zatok (ESS) znacząco zmniejsza zaostrzenia przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Wszyscy eksperci zgodzili się, że FP jest skuteczny w zmniejszaniu zaostrzeń po ESS, choć niektórzy podkreślili znaczenie rozpoczęcia leczenia dopiero po stabilizacji wyników chirurgicznych.

Dawka 400 mikrogramów dwa razy dziennie przez minimum 12 tygodni jest ogólnie skuteczna w zmniejszaniu objętości polipów nosa i poprawie objawów przewlekłego zapalenia zatok przynosowych. Jednak dawkowanie i czas trwania leczenia można dostosować do ciężkości choroby i indywidualnej odpowiedzi pacjenta.

W przypadku pacjentów opornych na leczenie, zastosowanie doustnych kortykosteroidów lub ukierunkowanych terapii biologicznych, takich jak przeciwciała monoklonalne, może być konieczne. Funkcjonalna chirurgia endoskopowa zatok przynosowych (ESS) jest wskazana, gdy terapia medyczna nie kontroluje objawów lub w przypadku powikłań. Należy podkreślić, że operacja nie jest ostatecznym leczeniem i wymaga ciągłego postoperacyjnego leczenia donosowymi lekami kortykosteroidowymi.

Połączenie chirurgii endoskopowej i terapii miejscowej FP znacząco poprawia objawy u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych skuteczniej niż sama terapia medyczna. Chirurgia ułatwia dostęp leków miejscowych do obszarów zmienionych chorobowo, a miejscowe kortykosteroidy pomagają utrzymać korzyści z chirurgii, zmniejszając ryzyko nawrotu i poprawiając jakość życia pacjentów.

Miejscowe kortykosteroidy, takie jak FP, są terapią pierwszego wyboru u pacjentów z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych z polipami nosa, przy braku wskazań do leczenia lekami biologicznymi i u pacjentów bez chorób współistniejących, takich jak astma czy nadwrażliwość na NLPZ. FP jest wskazany jako terapia pierwszego rzutu dla dużej grupy pacjentów bez wspomnianych chorób współistniejących, które czynią CRSwNP “powikłanym”. Ta populacja stanowi około 43% osób dotkniętych CRSwNP.

Jakie wyzwania i przyszłe kroki stoją przed terapią CRSwNP?

Umiarkowana sprzeczność zaobserwowana w oświadczeniu 11 dotyczącym stosowania kortykosteroidów systemowych w CRSwNP odzwierciedla zmienność w praktyce klinicznej dotyczącej ich stosowania. Główne obawy wynikają z potencjalnych skutków ubocznych związanych z kortykosteroidami systemowymi, takich jak hiperglikemia, nadciśnienie i supresja nadnerczy. Chociaż niektóre wytyczne kliniczne, takie jak EPOS, zalecają krótkie kursy lub “terapie ratunkowe” z kortykosteroidami systemowymi w przypadku ostrych zaostrzeń, nadal mogą istnieć obawy dotyczące ryzyka.

Leczenie biologiczne jest zarezerwowane dla pacjentów, którzy nie mogą być ustabilizowani leczeniem miejscowym lub którzy wymagają powtarzanych kursów terapii ogólnoustrojowej, mimo że przeszli już operację. Ponadto jest wskazane dla pacjentów nienadających się do operacji.

Badanie wykazało, że FP jest optymalnym wyborem terapeutycznym w leczeniu niepowikłanego CRSwNP, umożliwiając odroczenie lub, w niektórych przypadkach, uniknięcie bardziej inwazyjnych rozwiązań terapeutycznych. Jednocześnie zastosowanie platformy Butterfly Decisions w procesie konsensusu stanowiło innowację metodologiczną, która może mieć zastosowanie w innych kontekstach klinicznych i naukowych.

Ograniczeniem tego badania był brak stratyfikacji pacjentów z CRSwNP według określonych fenotypów i endotypów, takich jak eozynofilowe lub nieeozynofilowe i choroba dróg oddechowych zaostrzana przez aspirynę (AERD). Potrzebne są przyszłe badania w celu oceny wpływu tych czynników na poprawę dostosowania leczenia.

Podsumowanie

Przeprowadzone badanie konsensusowe z udziałem 20 włoskich ekspertów otolaryngologów, wykorzystujące zaawansowaną platformę AI Butterfly Decisions, dostarczyło istotnych wniosków dotyczących stosowania flutykazonu propionianu (FP) w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok przynosowych z polipami nosa. Platforma AI umożliwiła obiektywną analizę opinii ekspertów, minimalizując wpływ osobistych autorytetów. Badanie potwierdziło, że FP jest skutecznym i bezpiecznym lekiem pierwszego wyboru w długoterminowym leczeniu CRSwNP, szczególnie u pacjentów bez powikłań. Lek charakteryzuje się wysoką skutecznością miejscową przy minimalnej absorpcji ogólnoustrojowej, co czyni go bezpiecznym nawet dla pacjentów z chorobami współistniejącymi. Eksperci podkreślili znaczenie odpowiedniej techniki aplikacji leku oraz jego rolę w terapii pooperacyjnej. W przypadkach opornych na leczenie konieczne może być zastosowanie terapii biologicznej lub interwencji chirurgicznej. Badanie wskazało również na potrzebę dalszych analiz uwzględniających różne fenotypy i endotypy CRSwNP.